Zanim wyruszysz w góry
– poradnik początkującego turysty górskiego
Turystyka górska to jeden z bardzo popularnych sposobów na aktywne spędzenie urlopu.W Polsce znajduje się wiele pasm górskich, które kuszą swoimi malowniczymi widokami oraz bliskością i dzikością przyrody.Nic dziwnego, że duża liczba turystów decyduje się wyjechać na wakacje w góry, z zamiarem przemierzania górskich szlaków i zdobywania górskich szczytów. Piesza turystyka górska posiada wiele atutów, jednak dla mniej wprawnych lub początkujących turystów, może okazać się nie lada wyzwaniem, a w ostateczności – skończyć się nie tylko w przykry sposób, ale nawet i tragicznie.
Często to przyroda jest obarczana winą za tragiczne wydarzenia w górach. Jednak to najczęściej człowiek jest największym zagrożeniem bezpieczeństwa dla samego siebie – z powodu niedostatecznej wiedzy, braku wyobraźni oraz często nieprzemyślanych decyzji.
Jakie błędy popełniają początkujący i mało doświadczeni turyści?
Jak ich nie popełniać i w jaki sposób dobrze przygotować się do wyprawy w góry?
Znajomość terenu
Osoby początkujące w górskich wędrówkach, nie znające specyfiki gór i określonych szlaków górskich, a także nie umiejące odpowiednio zaplanować górskiej wycieczki – są bardzo często narażone na nieprzyjemne w skutkach sytuacje. Podstawowe błędy zdarzają się także i doświadczonym turystom – jednak w znacznie mniejszym stopniu.
Niestety wciąż najczęstszym powodem tragedii jest brak znajomości realiów górskich oraz zasad poruszania się po górach, a także nieznajomość podstawowych elementów planowania wycieczki. Turyści bardzo często zdają się na informacje zaczerpnięte od innych ludzi – znajomych, innych turystów i urlopowiczów, przypadkowych osób – które niekoniecznie muszą być zgodne z rzeczywistością. Turyści nie sprawdzają danych informacji chociażby na mapie, w informacji turystycznej czy też w przewodniku.
A przecież dostępne przewodniki turystyczne oraz mapy pomagają podjąć decyzję o tym, w który rejon wybrać się na wędrówkę, a także dostarczają wielu informacji – również o trudnościach jakie można napotkać w danym terenie.
Wycieczkę w góry trzeba zaplanować w szczegółach.
Przed wyjściem w góry, dobrze jest zebrać następujące informacje:
- jaki jest przebieg szlaku turystycznego, na który chcemy się wybrać,
- gdzie znajdują się schroniska turystyczne,
- jaki jest przybliżony czas wędrówki na danych odcinkach drogi,
- gdzie znajdują się obiekty, które mogą okazać się schronieniem w przypadku, gdy pogoda się załamie (obiekty takie jak leśniczówki, schrony, itp.),
- jakie mogą być „zapasowe” drogi powrotu (jeśli zdecydujemy się skrócić wędrówkę w przypadku np. złej pogody lub złego samopoczucia),
- jakie są aktualne warunki na szlaku (tej informacji można zaczerpnąć w placówce GOPR).
Przed wyjściem na szlak należy koniecznie zapisać sobie numer telefonu do GOPR.
Obuwie i odzież
Od właściwego obuwia zależy nie tylko komfort podczas wędrówki, ale również zdrowie, a w niejednym przypadku także i życie. Wydaje się to nieprawdopodobne, a jednak wciąż wiele turystów wybiera się na wycieczkę w góry w zwykłych tenisówkach, a w okresie ciepłej pogody – zdarza się że także w japonkach lub klapkach – bo przecież na dole jest ładna pogoda, jest ciepło, świeci słońce, a na niebie nie ma chmur lub jest ich niewiele. Nic bardziej mylnego! Warunki pogodowe w górach są bardzo zmienne i potrafią się diametralnie zmienić z minuty na minutę, a wędrówka po szlakach górskich to nie spacer po miejskim deptaku. Nierzadko na szlak górski turyści wędrują w krótkich spodenkach, w bluzkach z krótkimi rękawami – nie biorąc ze sobą żadnej cieplejszej odzieży, która w razie pogorszenia pogody chroniłaby przed przemarznięciem i przemoczeniem.
Dobre, sprawdzone obuwie to jedna z bardzo istotnych rzeczy, jeśli chodzi o pieszą wędrówkę po górach.
Jakie obuwie sprawdzi się w górach?
Przede wszystkim takie, które zapewni nogom stabilność, dobrą przyczepność do podłoża, nieprzemakalność, wygodę. Dobrze, gdy buty mają twardą podeszwę – miękka podeszwa o wiele bardziej przenosi na stopy nierówności terenu, co powoduje dyskomfort i ból. Obuwie należy dobrać pod kątem pory roku i panujących warunków atmosferycznych, a także charakterystyki terenu i gór.
Dobrze, aby przed wędrówką buty były rozchodzone (czyli aby nie były nowe, z pudełka), tak aby stopa była już do nich przyzwyczajona i aby nie nabawić się otarć.
Dobrze jest mieć przy sobie (np. w plecaku) obuwie, którego będziemy mogli użyć na wypadek noclegu w schronisku – w tej roli dobrze sprawdzą się wodoodporne klapki.
Jaka odzież w góry?
W górach pogoda zmienia się bardzo często, dlatego warto być wyposażonym w odpowiedni ubiór, który w razie niekorzystnych warunków pogodowych zapewni nam ciepło. Niezależnie od aktualnej pogody i pory roku, należy wyposażyć się w:
- ciepły sweter,
- kurtkę przeciwdeszczową,
- zapasowe skarpetki,
- rękawiczki i czapkę.
Dodatkowe rzeczy, których nie zakładamy od razu, można schować do plecaka. Latem dobrze jest założyć czapkę (np. z daszkiem), jako ochronę przed słońcem. Natomiast w okresie zimniejszej pogody dobrze sprawdzi się bielizna termoaktywna. Wybierając się w góry warto mieć ze sobą okulary przeciwsłoneczne, na wypadek silnego słońca.
Informowanie o wyjściu w góry
Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez turystów jest nieinformowanie innych o swoich planach związanych z wycieczką w góry i wybraniem się na szlak. Jeśli wybierasz się na wędrówkę po górach – koniecznie poinformuj o tym swoich bliskich (rodzinę, przyjaciół) bądź też na przykład osoby na hotelowej recepcji (czy też właścicieli kwatery, w której nocujesz), ratowników górskich. Ważne, by jakakolwiek osoba wiedziała o tym, że wybierasz się w góry. Sytuacje podczas górskich wycieczek mogą okazać się bardzo nieprzewidywalne – możesz zarówno zastać niesprzyjające warunki atmosferyczne (mimo wcześniejszej dobrej pogody), zwyczajnie zagubić się w lesie lub na szlaku, a także stać się ofiarą wypadku. Jest to konieczne, aby w razie Twojej przedłużającej się nieobecności lub braku kontaktu z Tobą, odpowiednie osoby wiedziały, że powinny zacząć reagować odpowiednio wcześnie i właściwie.
Prowiant i woda
W górach zawsze powinniśmy mieć przy sobie zapasy jedzenia i wody, dzięki którym unikniemy utraty sił, wyziębienia organizmu i odwodnienia. Nawet jeśli planujemy, że na szlaku spędzimy określoną ilość czasu – zawsze coś może spowodować opóźnienie. Nie wspominając o tym, że podczas chodzenia po górach organizm potrzebuje odpowiedniej dawki energii – zwłaszcza gdy wędrówka jest długa i męcząca. Na wyjście w góry warto zabrać ze sobą:
- kanapki (z pełnoziarnistego pieczywa, z warzywami i np. serem – w upalne dni wędlina może się zepsuć),
- czekoladowe batoniki lub czekoladę,
- owoce (np. jabłka),
- suche przekąski (zwłaszcza orzechy, suszone owoce),
- zapas wody.
Co jeszcze zabrać w góry?
Wybierając się w góry, do plecaka powinno się zabrać:
- naładowany telefon komórkowy (z wpisanym numerem do GOPRu),
- mapę terenu,
- latarkę,
- apteczkę (z bandażem elastycznym, plastrem na rolce, jałowymi opatrunkami, wodą utlenioną, rękawiczkami lateksowymi),
- zapałki.
Pamiętaj, aby podczas wycieczki w górach nie być zbyt pewnym siebie – góry to piękny ale i niebezpieczny żywioł, do którego powinno się podchodzić z dużą pokorą.
