PORADNIK
DOTYCZĄCY „TYCIA”
TYCIE TO GRUBSZY PROBLEM
Dlaczego czujemy głód albo jesteśmy syci po posiłku? Co sprawia, że tyjemy albo spalamy zapasy tłuszczu?
Zobacz, jak subtelna jest sieć powiązań decydujących o kształtach naszego ciała.
Wystarczy naruszyć równowagę w jednym punkcie, by cała precyzyjna maszyneria się rozregulowała.
- Mózg – nadrzędny regulator –
odbiera hormonalne sygnały o głodzie i sytości, większym lub mniejszym apetycie.
Decyduje, czy mamy ochotę na coś słodkiego, czy tłustego.
Zmienia docierające z krwią produkty trawienia w substancje poprawiające nastrój.
- Tarczyca– ma wpływ na tempo podstawowej przemiany materii.
Jej niedoczynność powoduje spadek energii, ospałość i tycie, nadczynność sprzyja spalaniu energii,
ale przy tym przyspiesza bicie serca, podnosi ciśnienie krwi i temperaturę ciała.
- Wątroba– przetwarza produkty trawienia
(glukozę w glikogen lub tłuszcz, aminokwasy w białka i peptydy, tłuszcze i kwasy tłuszczowe w sterole
albo łączy je z białkami lub cukrami, by służyły do budowy np. błon komórkowych).
Jeśli dostanie sygnał „z góry”, produkuje substancje energetyczne albo zapasowe.
- Trzustka– jej enzymy rozkładają białka na aminokwasy,
węglowodany złożone na cukry proste, a tłuszcze na kwasy tłuszczowe i glicerol.
Produkuje insulinę – hormon, który m.in. usuwa z krwi nadmiar glukozy
i przenosi ją np. do komórek tłuszczowych.
- Żołądek– rozciąganie jego ścianek i mechaniczne pobudzanie nerwu błędnego hamuje łaknienie.
Jeśli do dwunastnicy trafi tłusty posiłek, żołądek wolniej będzie opróżniany, więc dłużej będziemy syci.
Substancje wydzielane przy pobudzaniu nerwu błędnego nasilają
wydzielanie soków trawiennych i wywołują apetyt.
- Nadnercza– tu wydzielana jest adrenalina,
a to ona przyspiesza tempo przemiany materii i zwiększa wydatek energii.
7. Jajniki – nagły zanik produkcji estrogenów i progesteronu
(np. po usunięciu jajników) sprawia, że kobieta zaczyna jeść więcej
i przybywa jej 5 proc. masy ciała w ciągu kilku tygodni.
Spadek poziomu tych hormonów (np. po menopauzie) i nadmiar testosteronu
powodują, że więcej tłuszczu odkłada się na brzuchu.
- Jelita– wydzielany w nich hormon silnie hamuje łaknienie.
Gdy w dwunastnicy pojawi się treść pokarmowa, apetyt zostaje powstrzymany.
9. Mięśnie– to fabryka energii!
Kilogram mięśni zużywa (nawet bez ćwiczeń) 80-100 kcal/dobę,
podczas gdy kilogram tłuszczu zaledwie 5 kcal/dobę.
Wzrost poziomu adrenaliny (np. w stresie) zwiększa zużycie tlenu w mięśniach o 90 proc.,
a całkowity wydatek energii organizmu o 25 proc.
- Tkanka limfatyczna(komórki układu odpornościowego)
wytwarza rezystynę – hormon utrzymujący stężenie glukozy we krwi w okresach postu.
11. Tkanka tłuszczowa– wytwarza substancje wpływające na produkcję i zużycie tłuszczu w organizmie,
które m.in. regulują wydatek energii i stężenie glukozy.
Wpływają na to, czy komórki ciała są, czy nie są wrażliwe na działanie insuliny.
Substancje te mają też wpływ na czynność tarczycy i kory nadnerczy.
W tkance tłuszczowej odbywa się produkcja estrogenów –
ich nadmiar u otyłych łagodzi skutki klimakterium, ale zwiększa ryzyko np. nowotworów piersi.
BODZIO